W ofercie szkółek roślin ozdobnych spotykamy dziś całe mnóstwo bylin, krzewów i drzew o barwnych liściach. Wśród nich ogromną grupę stanowią formy o liściach pstrokatych. Należą do nich przede wszystkim funkie, derenie i trzmieliny, ale odmiany o blaszkach zielono – białych, zielono – żółtych, zielono – bordowych lub ciemnozielono – jasnozielonych, uzyskano również u różaneczników, kiścieni, hortensji, klonów, krzewuszek, irg, berberysów, złotlinów, wierzb, ligustrów, ostrokrzewów, bluszczy, barwinków i traw.
Zazwyczaj środkowa część liścia jest zielona (ciemniejsza), a jego obrzeża są barwy białej, żółtej lub jasnozielonej. Te „pstrokate standardowo” odmiany różnych gatunków liczną grupą zasiedlają nasze ogrody. Oto niektóre z nich:
 |
Funkia Hosta 'Ground Master' |
 |
Dereń biały Cornus alba 'Elegantissima' |
 |
Wierzba integra Salix integra 'Hakuro-nishiki' – brzegi młodych liści wybarwiają się na różowo. |
 |
Szałwia lekarska Salvia officinalis'Tricolor' – tu również młode przyrosty mają barwę różową. |
 |
Trzmielina Fortune'a Euonymus fortunei 'Emerald Gaiety' |
 |
Barwinek mniejszy Vinca minor 'Variegata' |
 |
Tiarella Tiarella – środek liścia ma kolor bordowy |
 |
Krzewuszka cudowna Weigela florida 'Variegata' (w sąsiedztwie białej naparstnicy) – brzegi młodych liści tej krzewuszki są żółte, starszych – białe. |
 |
Ligustr okrągłolistny Ligustrum ovalifolium 'Aureum' |
Ale czy zwróciliście uwagę, że u niektórych odmian roślin ta „pstrokatość” jest niejako odwrotna? Polega ona na tym, że to obrzeża liści są ciemniejsze, niż jego - zazwyczaj biały, żółty lub jasnozielony – środek. Oto przykłady:
 |
Funkia falista Hosta undulata – największy wśród pstrokatych kontrast – biel z ciemną zielenią. |
 |
Funkia Hosta 'September Sun' – rzadko spotykany, seledynowy kolor środka blaszki. |
 |
Funkia Hosta 'Gold Standard' – złotożółty środek blaszki i ciemnozielona obwódka. |
 |
Rozchodnik okazały Sedum spectabile 'Aureovariegatum' – mięsiste żółto – zielone liście. |
 |
Barwinek większy Vinca major 'Reticulata' – delikatna, ale jednak pstrokatość. |
 |
Złotlin japoński Kerria japonica 'Picta' - tu na jednej roślinie występują „pstrokate standardowo” zielone liście z białym brzegiem - typowe dla tej odmiany, oraz „pstrokate odwrotnie” białe liście z zieloną plamą pośrodku. - efekt samoistnej mutacji genetycznej. |
W świecie pstrokatych dużą grupę stanowią rośliny „pstrokate nieregularnie”, których liście określić można jako „plamiste”. Rozmaitość ich wzorów i kolorów u poszczególnych odmian jest ogromna, a jej wybrane przykłady ilustrują poniższe zdjęcia:
 |
Miodunka pstra Pulmonaria saccharata 'Nűrnberg' – ma białe plamy na liściach |
 |
Aukuba japońska Aucuba japonica 'Variegata' – soczystozielone liście w żółte plamki |
 |
Berberys Thunberga Berberis thunbergii 'Harlequin' – bordowo-różowo-białe liście na bordowej łodydze |
Niezależnie od tego, którą reprezentują grupę, wszystkie pstrokate stanowią niezastąpiony element kompozycyjny w ogrodzie – wszystkie bez wyjątku pełnią funkcję ozdobną, pozostając atrakcyjne przez cały sezon wegetacyjny. Duża ich część (głównie funkie, barwinki, trzmieliny i bluszcze) to rośliny zadarniające - posadzone wśród wyższych krzewów znacznie ograniczają rozwój chwastów. Odmiany cieniolubne dodatkowo „rozjaśniają” miejsca cieniste, i dzięki swoim częściowo białym lub żółtym liściom, również „świecą” o zmierzchu.
Więcej przykładów roślin o liściach wielobarwnych znajdziecie w Katalogu Roślin na stronie www.swiatogrodow.com.pl
Tekst i zdjęcia: Małgorzata Klimowicz
ŚWIAT OGRODÓW